Uzayın uçsuz bucaksız boşluğunda, gezegenimizi çevreleyen sayısız yıldız ve uydu arasında, yeni bir isim, cesaret ve yaratıcılığı yeniden tanımlamak için yükseldi: Fergani FGN-100-d1. 14 Ocak 2025’te fırlatılan bu ulusal uydu, yalnızca bir teknolojik başarı değil, aynı zamanda yenilik, azim ve daha parlak bir geleceğe atılan büyük bir adımın sembolü. Fergani Uzay Tarafından Geliştirilen İlk Uydu
Ancak hikaye burada bitmiyor. Bu başarı, bir diğer büyük vizyonla iç içe geçmiş durumda: Uluğ Bey Küresel Konumlama Sistemi. Bu proje, küresel navigasyonu dönüştürme potansiyeli taşıyor. Birlikte, Türkiye’nin yalnızca uzayı keşfetme değil, aynı zamanda şekillendirme kararlılığını temsil ediyorlar.
Peki bu iddialı girişimin arkasındaki itici güç nedir? Fergani uydusu tam olarak ne yapıyor? Ve bu modern uzay yolculuğunda Fergani Uluğ Bey’in mirası nasıl bir rol oynuyor? Gelin, Türkiye’nin uzay keşfi yolculuğuna birlikte göz atalım.
Fergani’nin Doğuşu: Cesur Bir Adım
Fergani Uzay, Baykar Teknoloji Lideri Selçuk Bayraktar liderliğinde kurulan ve ileri teknolojiye sahip uydu sistemleri geliştirmeyi amaçlayan Türk havacılık-uzay şirketidir. 2022 yılında kurulan şirketin temel hedefi; Türkiye’nin haberleşme, navigasyon ve bilimsel araştırmalarını destekleyecek ulusal uydu sistemlerini geliştirmektir.
Şirketin adı, 9. yüzyılda yaşamış ünlü Türk-İslam astronomu Ebû’l-Abbas Ahmed bin Muhammed bin Kesîr el-Fergânî‘den gelmektedir. Batı’da Alfraganus olarak bilinen Fergani, astronomi ve matematik alanındaki çalışmalarıyla uzay bilimine büyük katkılar sağlamış ve Ay yüzeyinde bir kratere onun adı verilmiştir.
Fergani Uzay, bu tarihi mirası modern teknolojiyle harmanlayarak Türkiye’yi uzayda söz sahibi bir ülke yapmayı hedefliyor.
9.yüzyılın ünlü astronomu Ahmet el-Fergani’den ilham alınarak adlandırılan Fergani FGN-100-d1 uydusu, mühendislik ve azmin bir harikasıdır. Tamamen milli kaynaklar ve uzmanlık kullanılarak, Selçuk Bayraktar tarafından kurulan uzay şirketi Fergani Uzay tarafından geliştirilmiştir.
Uydunun yolculuğu, Kaliforniya’daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü’nde başladı ve Transporter-12 rideshare görevine katılarak, Dünya’nın 510 km yukarısındaki bir alçak Dünya yörüngesine (LEO) yerleştirildi. Fırlatmadan dakikalar sonra, telemetri verileri, uydunun başarılı bir şekilde yörüngeye yerleştiğini doğruladı.
Fergani Uluğ Bey ve Uzay Vizyonu
Şirketin uzun vadeli hedeflerinden biri, Uluğ Bey Küresel Konumlama Sistemi adlı bağımsız bir uydu ağı kurmaktır. 15. yüzyılda yaşamış ünlü Türk astronom ve matematikçi Uluğ Bey’in adını taşıyan bu sistem; Türkiye ve müttefik ülkeler için bağımsız, güvenli ve yüksek hassasiyetli bir navigasyon ağı oluşturmayı amaçlamaktadır.
Uluğ Bey Küresel Konumlama Sistemi’nin Özellikleri
✅ 100 uydudan oluşan bir alçak yörünge (LEO) uydu takımyıldızı
✅ Hassas konumlandırma hizmetleri sağlama
✅ İletişim ağlarını güçlendirme
✅ Bilimsel gözlem ve veri toplama desteği
Bu proje, Türkiye’nin dışa bağımlı GPS sistemlerine olan ihtiyacını azaltarak, ulusal güvenlik ve bilimsel araştırmalara büyük katkı sağlamayı hedefliyor.
Fergani Uydusu Ne Yapıyor?
Fergani Uzay tarafından geliştirilen ve kısa süre önce fırlatılan FGN-100-d1 uydusu, bu iddialı projenin ilk adımını temsil ediyor. Peki bu uydu tam olarak ne işe yarıyor?
| Özellik | Detaylar |
| İsim | FGN-100-d1 |
| Fırlatma Tarihi | 14 Ocak 2025 |
| Fırlatma Yeri | Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü (ABD) |
| Roket | SpaceX Falcon 9 (Transporter-12) |
| Yörünge Yüksekliği | 510 km (Alçak Dünya Yörüngesi – LEO) |
| Hız | 7,6 km/s |
| Günlük Dünya Turu | Günde 15 kez |
| Ağırlık | 102 kg |
FGN-100-d1 uydusu, ileri seviye navigasyon ve iletişim sistemleriyle donatılmıştır ve şu işlevleri üstlenmektedir:
✅ Yeryüzüne telemetri (veri aktarımı) sağlama
✅ Haritalama ve konumlandırma hizmetlerini destekleme
✅ Sivil ve savunma sektörleri için iletişim ağlarını geliştirme
✅ Uluğ Bey Küresel Konumlama Sistemi’nin ilk adımı olarak çalışma
Pratik anlamda Fergani uydusu, Türkiye’nin bağımsız uzay altyapısını oluşturma yolunda kritik bir adım niteliğinde.
Fergani Uzay’in Uzay Keşfindeki Gelecek Planları
Fergani Uzay, tek bir uyduyla yetinmeyip çok daha büyük hedefler belirlemiştir:
✅ 100 uydudan oluşan bağımsız bir konumlandırma ağı kurmak
✅ 50 ton kapasiteli ve 1,5 ton yük taşıyabilen bir roket geliştirmek
✅ Uzay Lojistiği alanına açılarak, “Space Tug” (Uzay Römorkörü) geliştirmek
“Space Tug” Nedir?
Bu yenilikçi araç, geleneksel roketlerden farklı olarak küçük uyduları tam olarak istenen yörüngeye taşıma yeteneğine sahiptir. Bu sayede uydu yerleştirme sürecini optimize ederek hem maliyet hem de zaman tasarrufu sağlar.
Yer Kontrolünden Yörüngeye
Fergani uydusunun yolculuğu, Özdemir Bayraktar Milli Teknoloji Merkezi’nden yakından takip edildi. Burada, uyduyun güvenli bir şekilde konuşlandırılmasını ve yörüngedeki ilk manevralarını sağlamak için özverili bir mühendis ekibi çalıştı.
Uydu, Dünya’nın etrafında günde 15 tur atarak, saatte 7,6 km hızla hareket ediyor. Konumlandırma ve iletişimdeki yetenekleri, küçük bir uydunun neler başarabileceğini yeniden tanımlayarak kapsamlı bir şekilde test ediliyor.
Sembolizm ve İşbirliği: Paylaşılan Bir Miras
Liftoff! pic.twitter.com/leeksuQSjD
— SpaceX (@SpaceX) January 14, 2025Fergani projesini benzersiz kılan şey, paylaşılan entelektüel mirasa olan saygısıdır. Uydunun ve konumlandırma sisteminin Fergani ve Uluğ Bey isimlerini taşıması, bölgenin bilimsel tarihine derin bir saygıyı yansıtır. Bu isimler, İslam’ın Altın Çağı’nda bilimin meşalesini taşıyan bilginlerin mirasını hatırlatır.
Uzaydan daha fazla hikayeye göz atmak istersen 👇
“Ayı Unutun, Mars’a Gidiyoruz”: Elon Musk’ın Kızıl Gezegen Hayali
Parker Solar Probe Güneşe En Yakın Uçuşu Başarıyla Gerçekleştirdi Ve Evi Aradı!
Nasa Solar Parker Probe Güneşe Doğru Uçacak Ve Bu En Yakın Uçuş Olacak
Nasa, Başka Bir Dünyada İlk Hava Aracı Kazası Araştırması Yürütüyor
Gece Gökyüzünü Keşfetmek İçin En İyi Yıldız Gözlem Uygulamaları
Ayrıca, proje Türk dünyası içinde işbirliğini simgeler. Türk Devletleri Teşkilatı, bu girişimi uzay keşfi ve teknolojisi alanında birleştirici bir kilometre taşı olarak övmüştür.
Gelecek Yolculuk: Dünya’nın Ötesine Taşan Hedefler
Fergani FGN-100-d1’in başarısı ve Uluğ Bey sistemine bağlı hedefler, yalnızca bir başlangıçtır. 1,5 ton ağırlığındaki uyduları yörüngeye taşıyabilecek bir fırlatma aracının geliştirilmesi için çalışmalar sürmektedir. Bu sıçrama, Türkiye’yi küresel uzay yarışında kilit bir oyuncu haline getirecektir.
Fergani Uzay Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Fergani FGN-100-d1 uydusu nedir?
- Fergani FGN-100-d1, 14 Ocak 2025’te fırlatılan, Türkiye’nin özel bir şirket tarafından geliştirilen en büyük uydusudur. Küresel konumlama ve iletişim projelerinin bir parçasıdır.
Fergani uydusu ne işe yarar?
- FGN-100-d1 uydusu; konumlandırma, iletişim ve telemetri veri hizmetleri sağlar. Haritalama sistemlerini destekler ve güvenli iletişim ağlarını geliştirir.
Uluğ Bey Küresel Konumlama Sistemi nedir?
- Uluğ Bey’in adını taşıyan bu sistem, küresel navigasyon ve çeşitli uygulamalar için 100 uydudan oluşan bir takımyıldız oluşturmayı hedefleyen iddialı bir projedir.
Fergani, Türkiye’nin uzay hedeflerine nasıl katkı sağlıyor?
- Fergani projesi, Türkiye’nin navigasyon, iletişim ve uzay keşfi alanında ileri teknolojiye adım atmasını temsil eder.
Fergani uydusunun temel özellikleri nelerdir?
- Bu uydu, üçlü yedekleme bilgisayar sistemi, ileri seviye navigasyon araçları ve güvenli veri aktarımı özellikleri ile dikkat çeker.
Fergani ve Uluğ Bey isimlerinin önemi nedir?
- Bu isimler, bölgenin zengin bilimsel mirasını onurlandırır ve tarihi bilgi ile modern inovasyon arasında bir köprü oluşturur.
