İş görüşmeleri, işverenlerin adayları değerlendirmesi ve bilinçli kararlar vermesi için bir araç olarak uzun zamandır işe alım sürecinin temel unsurlarından biri olmuştur. Ancak son yıllarda mülakat süreci absürt bir hal almaya başladı. Eldeki işle hiçbir ilgisi olmayan tuhaf sorulardan, pratik beceriler yerine ezbere öncelik veren adil olmayan değerlendirmelere kadar, modern iş görüşmelerinin saçmalığını ele almanın zamanı geldi. Reddit, LinkedIn, X ve birkaç iş platformunda gördüğüm paylaşımlar üzerine bu yazıyı yazmaya karar verdim.
Bu makalede, iş görüşmelerini bir adayın niteliklerinin meşru bir değerlendirmesinden çok bir sirk gösterisine benzeten çeşitli yönleri inceleyeceğiz.
Saçma Soruların Yükselişi
İlgili deneyim ve beceriler hakkında basit soruların sorulduğu günler geride kaldı. Bunun yerine, mülakatçılar adayların dengesini bozmaktan başka bir amaca hizmet etmeyen alışılmadık ve genellikle saçma sorulara güvenmeye başladılar. “Bir meyve olsaydınız, hangi meyve olurdunuz?” veya “Bir okul otobüsüne kaç golf topu sığabilir?” gibi sorular çok yaygın hale geldi. Bu saçma sorular adayın yetenekleri hakkında anlamlı bir fikir vermemekle kalmıyor, aynı zamanda bir kafa karışıklığı ve endişe ortamı da yaratıyor.
Basit zeka oyunları ve sıradan sohbetlerin yapıldığı günler geride kaldı. Bunun yerine adaylar artık zorlu kodlama testleri, eve götürülen ödevler ve yoğun canlı kodlama egzersizleriyle karşı karşıya. Teknoloji endüstrisinin işe alım uygulamalarındaki bu değişim, birçok iş arayanın bunalmış ve hayal kırıklığına uğramış hissetmesine neden oldu. Hatta kimi adayların yaptıkları karmaşık ve komplike case’ler, uygulamalar ve çalışmalar günün sonunda sebepsiz ve nedensiz bir şekilde reddedildiği olaylara bile şahit oluyoruz.
İş Görüşmeleri Ezberleme Oyunu’na Döndü!
Saçma sapan soruların yanı sıra, birçok iş görüşmesi pratik becerilerin sergilenmesinden ziyade bir ezber testi haline gelmiştir. Adaylardan ideal cevapları tekrarlamaları ve bilgileri hafızadan hatırlama becerilerini sergilemeleri beklenmektedir. Bu yaklaşım, işyerinde çok daha değerli olan eleştirel düşünme, problem çözme ve uyum yeteneğinin önemini göz ardı etmektedir. Sanki işverenler, kendi ayakları üzerinde düşünebilen ve ekibe etkili bir şekilde katkıda bulunabilen bireyler yerine insan ansiklopedilerini işe almakla daha çok ilgileniyor.
Güç Değişimi ve Psikolojik Değişim
Mülakat sürecindeki değişim iki ana faktöre bağlanabilir: güç dengesinin tekrar işverenlere kayması ve sektördeki daha geniş bir psikolojik değişim. Pandeminin neden olduğu işten çıkarmalar ve ekonomik belirsizliklerin ardından, işverenler artık iş piyasasında daha fazla güce sahip. Yeni yetenekleri işe alırken daha seçici ve talepkar olabiliyorlar.
Buna ek olarak, teknoloji sektörü yöneticileri arasında da psikolojik bir değişim yaşandı. Yıllarca rahat ve kapsayıcı bir çalışma kültürünü teşvik ettikten sonra, şirketler şimdi mülakat sürecini daha zorlu hale getirerek telafi ediyorlar. Bu değişiklik, yalnızca en yetenekli ve kendini işine adamış adayların işe alınmasını sağlamayı amaçlıyor.
İş Arayanlar Üzerindeki Etkisi
Yoğunlaştırılmış mülakat süreci, iş arayan kodlayıcıların kafalarının karışmasına, bunalmalarına ve hatta sömürüldüklerini hissetmelerine neden oldu. Adaylardan kodlama zorluklarına ve hazırlıklarına saatlerce ücretsiz emek harcamaları bekleniyor. Teknik mülakatların çıtası önemli ölçüde yükseldi ve adayların iş tekliflerini güvence altına almalarını zorlaştırdı. Her mülakatta olağanüstü bir performans gösterme baskısı zihinsel ve duygusal olarak yıpratıcı olabiliyor.
İş Görüşmeleri İçin Değişim İhtiyacı
Mevcut teknik mülakat süreçleri, gerçekten önemli olan kilit alanları değerlendirmekte başarısız olmaktadır. Adayın bir şirketin işini nasıl anlayacağı, kendine özgü sorunlarını nasıl ele alacağı ve etkili çözümler sunacağı konusunda içgörü sağlamazlar. Eğer iş tanımı, kod temizliği, test etme veya performanstan ödün verme gibi konuları dikkate almadan kodlama zorluklarını verimli bir şekilde çözme etrafında dönüyorsa, o zaman mevcut teknik mülakat süreci uygun olabilir. Ancak çoğu şirket için gerçek bu değildir.
Çoğu geliştirme rolü, net olmayan gereksinimler, sınırlı dokümantasyon ve kalite ile hızı dengeleme ihtiyacı bağlamında benzer teknik sorunların çözülmesini içerir. Hiçbir mülakat süreci bir adayın işteki performansını mükemmel bir şekilde tahmin edemese de, karar verme süreçlerini, problem çözme yaklaşımlarını ve öncelik belirleme ve etkili iletişim kurma becerilerini değerlendirmeye odaklanmak daha güvenilir ve doğru sonuçlar verecektir.
İş Görüşmeleri ‘nde Yapay Zekanın Rolü
Üretken yapay zekadaki son patlama, teknoloji işe alım sürecini de etkiledi. Beceri setlerindeki örtüşme sayesinde, veri bilimciler artık geleneksel olarak mühendisler tarafından yapılan görevleri yerine getirmek için işe alınıyor. Dahası, iş arayanların kendileri de mülakatlarda avantaj elde etmek için yapay zekadan yararlanıyor. Kodlama zorlukları sırasında kendilerine yardımcı olması için yapay zeka tarafından oluşturulan komut dosyalarını ve tarayıcı uzantılarını kullanıyorlar.
Yapay zekaya duyulan bu güven, geleneksel mülakat yöntemlerinin etkinliği konusunda endişelere yol açtı. Bazı adayların mülakatlarda “hile yapmak” için yapay zekayı başarıyla kullanması, şirketlerin mülakat yaklaşımlarını yeniden değerlendirmeleri gerektiğinin altını çiziyor.
Adaylar: Senaryonun Ötesinde Hazırlanmak
Bir aday olarak, ideal cevapları ve prova edilmiş konuşmaları ezberlemenin ötesine geçmek çok önemlidir. Bunun yerine, başvurduğunuz rolle ilgili temel kavramlar ve ilkeler hakkında derin bir anlayış geliştirmeye odaklanın. Bilgilerinizi pratik senaryolarda uygulamaya çalışın ve eleştirel düşünme ve etkili bir şekilde problem çözme yeteneğinizi sergileyin. Ayrıca, gereklilikler hakkında netlik kazanmak ve bilinçli kararlar verme yeteneğinizi göstermek için mülakat sürecinde soru sormaktan çekinmeyin.
Şirketler: Değerlendirme Kriterlerini Yeniden Düşünmek
Şirketler değerlendirme kriterlerini yeniden değerlendirmeli ve rolün gerçek dünyadaki zorluklarıyla uyumlu unsurları dahil etmeyi düşünmelidir. Yalnızca kodlama zorluklarına ve teorik bilgilere dayanmak yerine, gerçek işte karşılaşılan karmaşıklıkları ve ödünleşimleri simüle eden senaryolar sunun. Adayların iletişim kurma, öncelik belirleme ve değişen koşullara uyum sağlama becerilerini değerlendirin. Şirketler bu temel becerilere odaklanarak daha bilinçli işe alım kararları verebilir ve rolde başarılı olacak adayları bulma olasılığını artırabilir.
Teknik mülakatlar gerçekten de bozuk. Mevcut süreç, gerçekten neyin önemli olduğunu değerlendirmekte başarısız olmakta ve kolayca manipüle edilebilmektedir. Ancak, kusurları kabul ederek ve aktif olarak değişim arayışına girerek hem adaylar hem de şirketler daha etkili ve anlamlı bir değerlendirme süreci için çalışabilirler.
Adaylar yüzeysel hazırlığın ötesine geçmeye çalışmalı ve eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerini ortaya koymalıdır. Şirketler ise değerlendirme kriterlerini yeniden gözden geçirmeli ve işin gerçekleriyle uyumlu beceri ve nitelikleri değerlendirmeye odaklanmalıdır.
Siz ne tür mülakat süreçleri yaşadınız? Mülakat süreçleri hakkında neler düşünüyorsunuz? Günümüzde yapılan teknik mülakatların seçici olduğunu düşünüyor musunuz? Yorumlarda belirtirseniz çok memnun olurum. Bir diğer yazıda görüşmek üzere, sağlıklı günler dilerim. 👋
İş Görüşmeleri Hakkında Sık Sorulan Sorular
Teknoloji iş görüşmeleri neden daha zorlu hale geldi?
Güç dengesinin işverenler lehine değişmesi ve sektördeki daha geniş çaplı psikolojik değişim nedeniyle teknoloji iş görüşmeleri daha zorlu hale geldi.
Teknoloji sektöründe mülakat süreci nasıl değişti?
Mülakat süreci artık sıklıkla zorlu kodlama testlerini, eve götürülen ödevleri ve yoğun canlı kodlama alıştırmalarını içeriyor.
Yoğunlaştırılmış mülakat sürecinin iş arayanlar üzerinde nasıl bir etkisi var?
İş arayanlar, teknik mülakatlar için gerekli olan artan baskı ve zaman taahhüdü nedeniyle kendilerini bunalmış, sömürülmüş ve tükenmiş hissedebilirler.
Yapay zeka teknoloji işe alım sürecini nasıl etkiledi?
Yapay zeka, adayların mülakatlar sırasında yapay zeka tarafından oluşturulan senaryolardan ve araçlardan yararlanmasına olanak tanıyarak işe alım sürecini dönüştürdü ve geleneksel mülakat yöntemlerinin etkinliği konusunda endişeleri artırdı.
Teknoloji iş görüşmesi sürecinde ne gibi değişikliklere ihtiyaç var?
Şirketlerin teknik yeterliliği değerlendirmek ile adayların zamanına ve refahına saygı duymak arasında bir denge kurmasına ihtiyaç var. Süreç adil, verimli ve aday deneyimine saygılı olmalıdır.
